ELEKTRİK DAĞITIM SEKTÖRÜNDE
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONGRESİ
SONUÇ BİLDİRGESİ
ELDER ile ISSA’nın birlikte düzenlediği kongre, 24-25 Şubat 2016 tarihlerinde Antalya Rixos Sungate Hotel’de gerçekleştirilmiştir. Kongreye 287 kişi katılım sağlamıştır. Kongrenin açılışı konuşmaları TEDAŞ Genel Müdürü Mükremin ÇEPNİ, ISSA Teknik Sekreteri Dr. Jens JUHLING ve ELDER Genel Sekreteri Uğur YÜKSEL tarafından yapılmıştır. Açılış konuşmalarında elektrik dağıtım sektöründe iş sağlığı ve güvenliğinin önemine, ark risklerine karşı korunma önlemleri ile enerji altında çalışma konusunun Türkiye’de yeni ve gelişmekte olduğuna, bu kongre vesilesiyle bu konuların çoğu yabancı uzmanın katkısıyla ele alınacağına vurgu yapılmıştır.
Kongrede birinci gün; “Yüklenici İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Yönetimi” ile ilgili uluslararası iyi uygulamalar, elektrik ark riski, etkileri, ark hesabı, kaynağında önlemler ve arkla ilgili kişisel koruyucu donanımlar; ikinci gün ise dünyada enerji altında çalışma, Avrupa’da ilgili mevzuat ve standartlar, mesleki eğitim, Fransa, Almanya, İngiltere ve ABD’de dağıtım sektöründe enerji altında yapılan çalışmalar ve bu çalışmalarda kullanılan güvenlik ekipmanları ve kişisel koruyucu donanımlar (KKD) konuları ele alınmıştır. Ayrıca ikinci günün sonunda düzenlenen interaktif oturumda enerji altında çalışmanın Türkiye’de uygulanabilirliği değerlendirilmiştir. Ayrıca kongrenin birinci günündeki ele alınmıştır.
Kongre bitiminde ELDER İSG Çalışma Grubu Temsilcisi Savaş SELOĞLU tarafından aşağıda sunulan “Kongre Sonuç Bildirgesi” katılımcılarla paylaşılmıştır.
- Elektrik dağıtım sektöründe uluslararası standartlar baz alınarak ark hesapları yapılmalı, ark hesapları yapılırken alçak gerilim (AG) yüksek gerilim (YG) ayrımı yapılmamalıdır, özellikle AG’de ark riskinin daha yüksek olduğu unutulmamalıdır.
- Arkla ilgili risk kontrol önlemleri belirlenirken kişisel koruyucu donanımlar (ark elbisesi, ark başlığı, ark eldiveni vb.) en son önlem olarak düşünülmeli, öncesinde kaynağında arka karşı önlemler dizayn aşamasında düşünülmelidir.
- Arkla ilgili kişisel koruyucu donanımlar (ark elbisesi, ark başlığı, ark eldiveni vb.) temin edilirken uluslararası IEC ve EN normları dikkate alınmalı, bu standartlara uygun bitmiş ürün sertifikası alınmalı ve ilgili standartlarda belirtilen akredite test kuruluşlarında test edilmiş KKD’ler alınmalıdır.
- Dağıtım sektöründe enerji altında çalışma konusunda bu kongre çok önemli bir adım olup bundan sonraki süreçte konuyla ilgili daha detaylı ve kapsamlı teknik çalıştaylar ve saha çalışmaları gerçekleştirilmeli, çalışma grupları oluşturulmalıdır. İyi planlanmamış bir geçiş sürecinin ölümlü kazalara sebebiyet verebileceği unutulmamalıdır.
- Enerji altında çalışma konusunda acele edilmemeli, bir master plan dahilinde süreç yürütülmeli, kısa ve uzun vadeli hedefler belirlenerek ilerlenmelidir.
- Master plan hazırlanırken tüm paydaşların (Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, EPDK, TEDAŞ, ELDER) katılımı sağlanmalı.
- Enerji altında çalışma ile ilgili teknik fizibilite çalışmalarına öncelik verilmeli, YG/AG havai hat, YG/AG yeraltı, kabin içi-trafo merkezinde , SDK’da, kofre ve sayaçta çalışmalarla ilgili ayrı ayrı teknik fizibilite çalışmaları yapılmalı, her bir çalışma için gerekli güvenlik ekipmanları ve KKD’ler belirlenmelidir.
- Teknik fizibilite çalışmaları yapılırken Türkiye dağıtım sektörünün gerçekleri, şebekenin fiili durumu ve şebeke ile ilgili sorunlar dikkate alınmalıdır.
- Enerji altında çalışma konusunda insan faktörü ihmal edilmemeli, Türkiye’deki mevcut çalışan profili, güvenlik donanımı ve KKD kullanmama alışkanlığı ve risk algısının düşük olması gibi konular ayrıntılı bir şekilde irdelenmeli ve bu hususların nasıl düzeltileceğine dönük somut programlar oluşturulmalıdır. İnsan faktörü ile ilgili çalışmalara endüstriyel psikologların da katılımı sağlanmalı.
- Fizibilite çalışmalarının olumlu sonuçlanması halinde enerji altında çalışmaya geçmeden önce kapsamlı bir risk değerlendirmesi yapılmalı ve gerekli aksiyonlar alınarak pilot uygulamalar gerçekleştirilmeli. Pilot uygulamaların başarılı olması halinde uygulamaya geçilmeli.
- Enerji altında çalışma ile ilgili detaylı mevzuat oluşturulmalı ve uluslararası standartlar harmonize standart haline getirilmeli.
- Dağıtım şebekesi ile ilgili tip proje hazırlayan teknik ekip enerji altında çalışma konusunda kapsamlı eğitim almalı ve şebekenin enerji altında çalışmaya uygun bir şekilde tesis edilmesi sağlanmalı.
- Enerji altında çalışmada kullanılacak güvenlik ekipmanları ve KKD’lerin periyodik test ve kontrollerini yapacak bağımsız kuruluşlarla ilgili gerekli düzenlemeler yapılmalı.
- Yüklenici/taşeron faaliyetlerinin İş sağlığı ve güvenliği (İSG) açısından etkin bir şekilde yönetilmesi için;
- Yüklenici firma çalışanları ile kendi çalışanlarımız arasında herhangi bir ayırım yapılmamalı, kendi çalışanlarımız gibi görülmeli,
- Şirket üst yönetimi yüklenici İSG yönetimi konusunda adanmışlık derecesinde kararlılığını göstermeli,
- İhale aşamasından önce yükleniciye verilecek iş veya proje ile ilgili risk değerlendirme yapılmalı,
- Yüklenici firmadan istenecek İSG yükümlülükleri spesifik olarak belirlenmeli ve yüklenici firmalara anlaşılır bir şekilde anlatılmalı,
- İSG şartnamesi iş sözleşmesinin bir parçası olmalı,
- Teklif değerlendirme aşamasında firmaların hazırlamış oldukları İSG planları değerlendirilmeli,
- Yüklenici firmalardaki İSG farkındalığını artırmak için iş sahibi firmalar yoğun çaba ve gayret göstermeli, yüklenici firmalara sahada istenen İSG önlemleri ve iyi uygulamalar sahada gösterilmeli, İSG anlayışının oturması zaman alacağından iş sahibi firma sabır ve kararlılıkla yüklenici firmaya İSG yükümlülüklerini uygulatmalı,
- Yüklenici firmaların sahası sistematik olarak denetlenmeli, görülen uygunsuzluklar için yaptırım uygulanmalı, iyi uygulamalar için de ödül mekanizması oluşturulmalı,
- Yüklenici firmaları sadece iş güvenliği uzmanları değil operasyon veya iş birimleri de sistematik olarak denetlemeli, operasyon/iş birimi yöneticisi, mühendisi veya teknikeri sahaya çıktığında İSG açısından rol model olmalı ve İSG’yi işlerinin bir parçası olarak görmeliler.
- Daha sonra kullanılmak üzere iş tamamlandıktan sonra firmaların İSG performansları değerlendirilmeli ve kayıt altına alınmalı.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
25.02.2016
Kongre Yürütme Kurulu
